×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Rak pęcherzyka żółciowego: przyczyny, objawy i leczenie

prof. dr hab. Ewa Małecka-Wojciesko
dr med. Piotr Daniel
lek. Monika Kapszewicz
Klinika Chorób Przewodu Pokarmowego, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Rak pęcherzyka żółciowego w większości przypadków wykrywany jest przypadkowo w badaniu histopatologicznym pęcherzyka usuniętego z powodu kamicy. Niestety przeważająca większość rozpoznawanych guzów pęcherzyka żółciowego jest nieoperacyjna.

Co to jest rak pęcherzyka żółciowego i jakie są jego przyczyny?

Rak pęcherzyka żółciowego to nowotwór złośliwy, wywodzący się z komórek nabłonka błony śluzowej pęcherzyka żółciowego. Przyczyny raka pęcherzyka żółciowego nie są dokładnie znane. Za czynniki ryzyka uważa się:

  • wieloletnią kamicę pęcherzykową, zwłaszcza ze złogami powyżej 3 cm,
  • polipy pęcherzyka żółciowego powyżej 1 cm średnicy,
  • torbiele dróg żółciowych,
  • przewlekłe, wapniejące zapalenie pęcherzyka,
  • wiek – najczęściej po 50. rż.

Rak pęcherzyka żółciowego może także towarzyszyć niektórym zespołom polipowatości jelita grubego.

Rak pęcherzyka żółciowego występuje stosunkowo rzadko, choć stanowi aż 80–95% raków dróg żółciowych i jest piątym co do częstości występowania rakiem układu pokarmowego. Choroba ta dotyczy głównie osób powyżej 60. roku życia, kobiety chorują 3–4-krotnie częściej niż mężczyźni. W Polsce, Czechach i na Słowacji częstość występowania jest największa w Europie. Zachorowalność w Polsce wynosi około 2 na 100 000 na rok.

Rak pęcherzyka żółciowego — objawy

Rak pęcherzyka żółciowego w większości przypadków wykrywany jest przypadkowo w badaniu histopatologicznym pęcherzyka usuniętego z powodu kamicy. Kamienie żółciowe w pęcherzyku towarzyszą rakom tego narządu w około 80% przypadków.

Objawy raka pęcherzyka żółciowego są niecharakterystyczne i przez to niekiedy bagatelizowane przez chorych. Najczęstszym objawem jest ból zlokalizowany w prawym podżebrzu, o tępym charakterze, promieniujący w prawą stronę do kręgosłupa i okolicy międzyłopatkowej. Żółtaczka i świąd występują u około 30—60% pacjentów i świadczą o znacznym zaawansowaniu raka. Do innych, rzadszych objawów zaliczyć można nudności, wymioty, utratę apetytu i ubytek masy ciała.

W badaniu fizykalnym może być wyczuwalny guz w prawym górnym kwadrancie brzucha.

Co robić w razie wystąpienia objawów?

W przypadku występowania przewlekłego, uporczywego bólu w prawym podżebrzu, nudności i wymiotów z towarzyszącą utratą masy ciała, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu w celu przeprowadzenia podstawowych badań krwi i badań obrazowych. Nie należy długo przyjmować leków przeciwbólowych i rozkurczających bez konsultacji z lekarzem, gdyż może to tylko opóźnić rozpoznanie choroby i zmniejszyć szansę na całkowite wyleczenie.

Jak lekarz ustala diagnozę?

Pomimo rozwoju technik diagnostycznych, wczesne wykrycie raka pęcherzyka żółciowego jest wyjątkowo rzadkie. Należy on do szybko postępujących, złośliwych nowotworów i cechuje się dużą śmiertelnością.

Rozpoznanie raka pęcherzyka żółciowego lekarz ustala najczęściej na podstawie badań obrazowych. Podstawowym badaniem jest ultrasonografia jamy brzusznej (USG). W przypadku podejrzenia raka pęcherzyka żółciowego lekarz może zalecić wykonanie endoskopowej ultrasonografii (EUS) lub tomografii komputerowej (TK), które są przydatne do oceny zaawansowania procesu chorobowego oraz w podjęcia decyzji co do dalszego leczenia. Czasami konieczne jest wykonanie rezonansu magnetycznego dróg żółciowych (MRCP), który może wykazać obecność zwężeń środkowego odcinka dróg żółciowych, co najczęściej związane jest z naciekaniem ich przez raka.

W wynikach badań laboratoryjnych obserwuje się zwiększenie aktywności parametrów związanych z zwężeniem dróg żółciowych takich jak: gammaglutamylotransferaza (GGTP), fosfataza zasadowa (ALP) i bilirubina.W przypadku zaawansowania choroby występuje zwiększenie aktywności aminotrasferaza (ALT i AST) oraz zwiększenie stężenia wskaźników nowotworowych w surowicy: CEA i CA19-9.

Leczenie raka pęcherzyka żółciowego

Leczeniem z wyboru jest radykalny zabieg operacyny, możliwy tylko na wczesnym etapie choroby. W takiej sytuacji wykonuje się otwartą cholecystektomię (zabieg operacyjny z otwarciem powłok brzusznych) z usunięciem guza wraz z szerokim marginesem tkanek sąsiadujących. W przypadku nacieku wątroby możliwe jest wykonanie częściowej resekcji (wycięcia) tego narządu i węzłów chłonnych. W przypadku obecności dużego nacieku nowotworowego otaczających tkanek i węzłów chłonnych, czasem konieczne bywa jednoczasowe usunięcie trzustki i dwunastnicy.

Niestety przeważająca większość rozpoznawanych guzów pęcherzyka żółciowego jest nieoperacyjna.

Od niedawna w nieoperacyjnym raku pęcherzyka żółciowego stosuje się paliatywną chemioterapię lub radioterapię. W większości przypadków, w celu zmniejszenia objawów żółtaczki, możliwe jest także wykonanie paliatywnego drenażu dróg żółciowych metodą endoskopową z założeniem protezy (ECPW).

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

Na ogół całkowite wyleczenie jest niemożliwe. Operacja powinna doprowadzić do złagodzenia objawów choroby, zwłaszcza spowodowanych przez utrudnienie odpływu żółci.

Co trzeba zrobić po zakończeniu leczenia?

Po wypisaniu ze szpitala pacjent powinien pozostawać pod opieką specjalistycznych poradni oraz lekarza rodzinnego.

Zapobieganie rakowi pęcherzyka żółciowego

Osoby z grup ryzyka (kobiety po 50. rż.) z obciążonym wywiadem (wieloletnia kamica pęcherzykowa, torbiele dróg żółciowych i przewlekłe zapalenie pęcherzyka) albo z zespołem polipowatości jelita grubego powinny zgłaszać się do lekarza, kiedy tylko pojawią się pierwsze objawy choroby.

Nie ma metody zapobiegania rakowi pęcherzyka żółciowego.

10.01.2022
Zobacz także
  • Rak brodawki Vatera
  • Kamica żółciowa
Wybrane treści dla Ciebie
  • Przewlekłe zapalenie trzustki
  • Kamica przewodowa
  • Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
  • Ból brzucha: skąd się bierze i w jakich przypadkach należy się zgłosić do lekarza
  • Boleści żołądka i skurcze żołądka w nocy
  • Dysfunkcja zwieracza Oddiego
  • Żółtaczka
  • Świerzbiączka guzkowa
  • Nowotwory złośliwe pęcherzyka żółciowego
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta