×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Achalazja

, dr n. med. Renata Talar-Wojnarowska, prof. dr hab. med. Krzysztof Fyderek

Co to jest achalazja i jakie są jej przyczyny?

Achalazja jest najczęściej rozpoznawaną chorobą motoryczną przełyku. Charakteryzuje się upośledzeniem rozkurczu dolnego zwieracza przełyku oraz brakiem ruchów jego części środkowej, czyli trzonu. Wskutek tych zaburzeń pokarm nie przechodzi prawidłowo przez przełyk do żołądka i znajduje się w przełyku zbyt długo.

Przyczyny achalazji nie są jednoznacznie wyjaśnione, rozważa się wpływ czynników autoimmunologicznych (czyli nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego przeciw własnym tkankom), zakaźnych oraz środowiskowych.

Upośledzenie rozkurczu dolnego zwieracza przełyku spowodowane jest prawdopodobnie uszkodzeniem komórek nerwowych w ścianie przełyku z naciekiem z komórek zapalnych (limfocytów T, eozynofilów i komórek tucznych).

Istotną rolę przypisuje się również predyspozycjom genetycznym – rodzinne występowanie achalazji szacowane jest na około 2% wszystkich przypadków.

Jak często występuje achalazja?

Achalazja występuje w równym stopniu u kobiet i u mężczyzn, najczęściej u osób w wieku od 30 do 60 lat i stanowi ponad 70% wszystkich zaburzeń kurczliwości przełyku. Jej częstość występowania szacuje się na około 1 przypadku na 100 000 osób na rok.

Achalazja u dzieci

Achalazja może ujawnić się także u dzieci, czasem pod postacią tzw. zespołu Allgrove’a – towarzyszy jej wówczas brak wydzielania łez oraz choroba Addisona.

Jak się objawia achalazja?

Najbardziej charakterystyczne dla achalazji są zaburzenia połykania (zobacz: Dysfagia), początkowo dotyczące pokarmów stałych, a później także płynnych. Może im towarzyszyć zarzucanie treści pokarmowej (czyli ponowne przechodzenie treści pokarmowej z żołądka do przełyku), ból w klatce piersiowej, zgaga oraz przewlekły kaszel i krztuszenie się.

Konsekwencją zaburzeń połykania jest utrata masy ciała, w wyniku zaś zarzucania treści pokarmowej może dojść do rozwoju zapalenia płuc. Do innych możliwych powikłań należą: zapalenie błony śluzowej przełyku i – rzadko – krwawienie do przewodu pokarmowego.

Wraz z rozwojem choroby dochodzi do istotnego zwężenia przełyku, z poszerzeniem jego światła powyżej zwężenia i z wyraźnym ścieńczeniem ściany.

Po 15–25 latach trwania choroby ryzyko powstania raka przełyku jest ok. 30–100 razy większe wśród osób z achalazją, w porównaniu z populacją ogólną.

Co robić w razie wystąpienia objawów?

W każdym przypadku wystąpienia trudności w połykaniu niezbędna jest wizyta u lekarza i wykonanie dalszych badań, umożliwiających wyjaśnienie przyczyny wystąpienia dolegliwości.

Jak lekarz stawia diagnozę?


Fot. RTG wykonane po podaniu pacjentowi środka cieniującego, widoczna achalazja przełyku

Achalazję rozpoznaje się na podstawie badania radiologicznego górnego odcinka przewodu pokarmowego ze środkiem kontrastowym oraz badania endoskopowego (gastroskopii). Dolny zwieracz przełyku na RTG tworzy obraz tzw. ptasiego dzioba, o gładkich zarysach ścian, ostro zwężających się ku dołowi (zobacz zdjęcie).

Charakterystyczny jest zapis manometryczny przełyku. W dolnym zwieraczu przełyku występuje podwyższone ciśnienie podstawowe (>45 mm Hg), które nie spada w czasie połykania. W trzonie przełyku brak jest fal perystaltycznych i występują nieskoordynowane skurcze. W celu wykluczenia innych przyczyn zwężenia, przede wszystkim choroby nowotworowej, konieczne jest badanie endoskopowe. Badanie to wyjaśnia także, czy chorobie towarzyszy przepuklina rozworu przełykowego, co jest ważne zwłaszcza przed podjęciem leczenia operacyjnego.

Achalazję należy różnicować z  powikłaniami choroby refluksowej przełyku oraz ze zwężeniami przełyku na innym tle: nowotworowym, pourazowym oraz po radio- lub/i chemioterapii (zobacz: Choroba refluksowa przełyku).

Lekarz, stawiając diagnozę, rozważa także rzadziej występujące inne zaburzenia motoryki przełyku (zobacz: Rozlany skurcz i bolesne skurcze przełyku). W diagnostyce różnicowej wymienionych jednostek chorobowych podstawowe znaczenie ma wywiad oraz badanie endoskopowe (zobacz: Badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego). Zaburzenia kurczliwości przełyku w przebiegu achalazji należy różnicować także z upośledzeniem kurczliwości przełyku w przebiegu niektórych chorób ogólnoustrojowych, tj. twardziny, cukrzycy, amyloidozy i sarkoidozy.

26.01.2018
strona 1 z 2
Zobacz także
  • Choroba refluksowa przełyku (refluks): przyczyny, objawy i leczenie
  • Rozlany skurcz i bolesne skurcze przełyku
Wybrane treści dla Ciebie
  • Choroba refluksowa przełyku (refluks): przyczyny, objawy i leczenie
  • Rozlany skurcz i bolesne skurcze przełyku
  • Oparzenia przełyku
  • Manometria przełyku
  • Gruźlica przełyku
  • Uchyłki przełyku
  • Grzybica przełyku
  • Dysfagia (zaburzone połykanie)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta