×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Gastropatia żółciowa

dr n. med. Magdalena Przybylska-Feluś

Co to jest gastropatia żółciowa i jakie są jej przyczyny?

Gastropatia żółciowa to niezapalne uszkodzenie błony śluzowej żołądka spowodowane długim oddziaływaniem żółci na błonę śluzową żołądka. Należy do grupy tzw. chemicznych zapaleń żołądka.

Do rozwoju gastropatii żółciowej dochodzi, gdy w żołądku znajduje się żółć, która dostaje się tam z dwunastnicy. W warunkach prawidłowych żółć jest wydzielania przez drogi żółciowe do dwunastnicy (pierwszego odcinka jelita cienkiego), gdzie bierze udział w trawieniu tłuszczów. W warunkach fizjologicznych żółć nie powinna znajdować się w żołądku. Jej obecność w żołądku może powodować uszkodzenie jego błony śluzowej.

Żółć może się przemieszczać do żołądka, jeśli dojdzie do zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego. Do takich sytuacji dochodzi m.in. w przypadku refluksu dwunastniczo-żołądkowego, czasami po usunięciu pęcherzyka żółciowego lub po niektórych operacjach żołądka.

Jak często występuje gastropatia żółciowa?

Gastropatia żółciowa należy do grupy tzw. chemicznych zapaleń żołądka, stanowiących do 10% wszystkich zapaleń tego narządu.

Jak się objawia gastropatia żółciowa?

Gastropatia żółciowa może przebiegać bezobjawowo lub z minimalnymi objawami i zostaje rozpoznana podczas badań endoskopowych wykonywanych z innych przyczyn.

Objawy wywołane przez żółć zalegającą w żołądku są niespecyficzne i obejmują tzw. objawy dyspeptyczne, czyli dyskomfort i/lub ból w nadbrzuszu, nudności, czasem wymioty.

Co robić w przypadku wystąpienia objawów gastropatii żółciowej?

Objawy w przebiegu gastropatii żółciowej są niespecyficzne i mogą występować także w innych chorobach. W razie wystąpienia objawów dyspeptycznych, takich jak dyskomfort i/lub ból w nadbrzuszu, nudności, wymioty, a zwłaszcza w razie utrzymywania się ich przez dłuższy czas (tygodnie), należy zgłosić się do lekarza POZ.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie gastropatii żółciowej?

Gastropatia żółciowa może przebiegać bezobjawowo i jest wówczas przypadkowym znaleziskiem w trakcie badania endoskopowego wykonywanego z innych przyczyn, częściej jednak występują wspomniane wyżej niespecyficzne objawy. W przypadku uporczywych lub nawracających objawów dyspeptycznych lub obecności tzw. objawów alarmujących (jak niżej) bądź w wieku powyżej 45. roku życia i obecności objawów dyseptycznych wykonuje się badanie endoskopowe.

Rozpoznanie gastropatii żółciowej ustala się na podstawie stwierdzenia zmian w obrazie endoskopowym: zaczerwienienia śluzówki i wytapetowania kryształkami żółci. W czystej postaci gastropatii żółciowej (tzn. kiedy nie ma innych przyczyn uszkodzenia błony śluzowej żołądka) w badaniu mikroskopowym próbek z błony śluzowej nie stwierdza się nacieków komórkowych. Co jest ważne sama obecność żółci w świetle żołądka nie zawsze upoważnia do rozpoznania gastropatii żółciowej.

U pacjentów z rozpoznaniem gastropatii żółciowej, u których objawy dyspeptyczne utrzymują się pomimo leczenia, konieczne może być poszukiwanie innych przyczyn. Rozszerzenia diagnostyki wymagają także tzw. objawy alarmujące: objawy wybudzające ze snu, niezamierzona utrata masy ciała, wymioty, niedokrwistość, krwawienie z przewodu pokarmowego.

Jakie są metody leczenia gastropatii żółciowej?

Postępowanie w gastropatii żółciowej obejmuje leczenie przyczynowe i objawowe. W leczeniu przyczynowym (mającym na celu usunięcie przyczyny choroby) okresowo stosuje się leki wpływające na przemieszczanie się treści pokarmowej w przewodzie pokarmowym (tzw. leki prokinetyczne).

W niektórych sytuacjach (w razie gastropatii żółciowej w wyniku wcześniejszego leczenia chirurgicznego żołądka) konieczne może być wykonanie kolejnego zabiegu operacyjnego. Ma to na celu zmianę stosunków anatomicznych i uniknięcie zarzucania treści dwunastniczej z żółcią do żołądka.

W leczeniu objawowym (mającym na celu złagodzenie lub całkowite usunięcie objawów choroby) stosuje się leki wiążące kwasy żółciowe, dostępne bez recepty leki zawierające kwas alginowy.

Pomocniczo można stosować dietę lekkostrawną z wykluczeniem ostrych przypraw. Ważne jest regularne spożywanie posiłków, które powinny mieć małą objętość. Posiłki należy spożywać w spokoju, bez pośpiechu i stresu (zob. również: Dieta w chorobie wrzodowej).

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie gastropatii żółciowej?

W dostępnej literaturze brakuje dokładnych danych na temat skuteczności leczenia czy całkowitego wyleczenia.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia gastropatii żółciowej?

Nie ma ustalonych zasad dotyczących opieki po wyleczeniu gastropatii żółciowej. O konieczności kontrolnych badań (w tym gastroskopii) decyduje lekarz na podstawie ewentualnego nawrotu objawów.

dr n. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Specjalista chorób wewnętrznych, w trakcie specjalizacji z gastroenterologii
Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum, wieloletni pracownik Oddziału Klinicznego Gastroenterologii i Hepatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie oraz Katedry Gastroenterologii i Hepatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Członek Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii. Autor i współautor publikacji o zasięgu krajowym i międzynarodowym.

Piśmiennictwo:

  1. Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. Tom I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
  2. Internetowe wydanie Interny Szczeklika 12.05.2021
  3. Yang D., He L., Tong W.H. i wsp.: Randomized controlled trial of uncut Roux-en-Y vs Billroth II reconstruction after distal gastrectomy for gastric cancer: Which technique is better for avoiding biliary reflux and gastritis? World J. Gastroenterol. 2017

12.05.2021
Zobacz także
  • Czy istnieje ryzyko nawrotu gastropatii nadżerkowej?
  • Gastropatia
  • Podejrzenie refluksu żołądkowo-przełykowego, gastropatii żółciowej oraz refluksowego zapalenia krtani
  • Przyczyny gastropatii
  • Gastroskopia
Wybrane treści dla Ciebie
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta