Gastryna jest tzw. enterohormonem, substancją wydzielaną głównie w żołądku i początkowym odcinku jelita cienkiego, regulującą procesy trawienia oraz prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.
Jakie są wskazania do badania stężenia gastryny?
Gastryna jest głównym stymulatorem wydzielania kwasu solnego oraz pepsynogenu, substancji, która zapoczątkowuje trawienie białek w żołądku. Pobudza wydzielanie wody i jonów do soku trzustkowego oraz wydzielanie żółci, która jest niezbędna do prawidłowego trawienia tłuszczów.
Nadmierne wydzielanie gastryny w przewodzie pokarmowym prowadzi do stałej nadkwaśności soku żołądkowego, co jest przyczyną uszkodzenia błony śluzowej żołądka i tworzenia się wrzodów. Dlatego podejrzewa się zwiększone stężenie gastryny np. u chorych na chorobę wrzodową żołądka i/lub dwunastnicy, którzy nie reagują na leczenie, u chorych z wrzodami trawiennymi niezwiązanymi z infekcją Helicobacter pylori lub stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych, u chorych z mnogimi owrzodzeniami przewodu pokarmowego, chorobą wrzodową przebiegającą z niewyjaśnioną biegunką.
Do nadmiernego i niekontrolowanego wydzielania gastryny dochodzi w szeregu chorób. Znacznie zwiększone jej stężenie obserwuje się w zespole Zollingera i Ellisona, którego przyczyną jest niekontrolowana produkcja gastryny przez guz. Inne przyczyny nadmiernego wydzielania tego enterohormonu to: kuracja silnymi środkami hamującymi wydzielanie soku żołądkowego (antagoniści receptorów H2, inhibitory pompy protonowej), stany po resekcji jelita, przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka typu A (gastritis A), niedokrwistość Addisona-Biermera i niewydolność nerek (w skutek upośledzenia metabolizmu hormonu). W razie podejrzenia jednej z tych chorób uzasadnione jest oznaczenie stężenia gastryny we krwi.
Należy pamiętać, iż jest to badanie wysoko specjalistyczne, zlecane najczęściej przez specjalistę gastroenterologa po wnikliwej analizie przypadku danego pacjenta. Pojedyncze oznaczenie zawartości gastryny we krwi, bez uprzednich badań podstawowych, ale także oznaczenia kwaśności treści żołądkowej, jest całkowicie niemiarodajne i niecelowe.
Jak przebiega badanie stężenia gastryny?
Stężenie gastryny we krwi ocenia się w kilku próbkach krwi o objętości 2–3 ml, pobranych w kilku kolejnych dniach do probówek bez środka przeciwkrzepliwego (antykoagulantu).
Jak przygotować się do badania stężenia gastryny?
Warunkiem uzyskania wiarygodnych wyników pomiaru stężenia gastryny we krwi jest pobranie krwi do oznaczenia u pacjenta pozostającego na czczo (czyli przynajmniej 6–8 godzin bez przyjmowania pokarmów i płynów).
Jakie są przeciwwskazania do badania stężenia gastryny?
Nie ma przeciwwskazań do wykonania oznaczania stężenia gastryny. Wystarczy pobranie niewielkiej próbki krwi.
Jakie powikłania mogą wystąpić po wykonaniu oznaczenia stężenia gastryny? Jak postępować po badaniu?
Oznaczenie stężenia gastryny nie wiąże się z żadnymi powikłaniami, poza tymi, które mogą się zdarzyć w związku z wykonaniem procedury nakłucia żyły do pobrania próbki krwi.
