Przyczyny powiększenia wymiarów trzustki

Pytanie nadesłane do redakcji

Wróciłam z zagranicznych wakacji z tępym bólem brzucha ulokowanym w prawym podżebrzu (ból wystąpił po wypiciu alkoholu). Wstępny wywiad z lekarzem i dostałam skierowanie na USG, które wykazało powiększoną głowę trzustki, niejednorodną o nieostrych obrysach. Poszłam z wynikami do lekarki rodzinnej, a ta zaleciła dietę i badania amylazy, lipazy i inne.
Wszystkie wyniki w normie. Po ok. 3 tygodniach poszłam na powtórne USG i głowa się zmniejszyła, jednak wciąż jest na granicy tolerancji. Po ok. miesiącu od powrotu zrobiłam również TK jamy brzusznej. Trzustka jednorodna. Niestety w dalszym ciągu delikatnie powiększona. Blisko normy, ale jednak powiększona. Czym może być to spowodowane? Cóż się może dziać? Czy to taka uroda mojej trzustki, że jest powiększona?

Odpowiedziała

lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie

Trzustka jest narządem układu pokarmowego odpowiedzialnym za produkcję enzymów trawiennych oraz hormonów wydzielanych do krwi. Zlokalizowana jest ona w tylnej i górnej części jamy brzusznej, w tak zwanym piętrze gruczołowym. Wymiary i masa mogą się nieznacznie różnić pomiędzy poszczególnymi osobami. I tak długość tego narządu wynosi od 12-20 cm, wysokość 4-5 cm, grubość 2-3 cm, masa zaś wynosi 70-100 g.

Trzustka sąsiaduje z wieloma naczyniami krwionośnymi, nadnerczem lewym, nerką lewą, śledzioną.

Trzustka z racji swojej funkcji ma charakter narządu zewnątrzwydzielniczego (produkcja enzymów trawiennych, takich jak alfa-amylaza, trypsyna, chymotrypsyna, elastazy, karboksypeptydazy, lipazy, fosfolipaza, esterazy) oraz wewnątrzwydzielniczego (produkcja hormonów, takich jak insulina, glukagon, polipeptyd trzustkowy, somatostatyna).

Do powiększenia wymiarów trzustki lub jej fragmentów dochodzi podczas zapaleń trzustki, zmian guzowatych (łagodnych i złośliwych).

USG oraz tomografia komputerowa są podstawowymi metodami obrazowymi używanymi w diagnostyce chorób trzustki.

Przedstawione dane z wywiadu mogą sugerować ostre zapalenie trzustki w postaci łagodnej. Z uwagi na wywiad wskazane jest kontrolowanie wymiarów i funkcji trzustki. Z praktyki klinicznej część pacjentów po ostrym zapaleniu trzustki, mimo normalizacji parametrów laboratoryjnych oraz ustąpienia objawów, ma przez jakiś czas nieco powiększone wymiary trzustki lub jej fragmentów. Proszę stosować się do zaleceń lekarza prowadzącego, który miał i ma możliwość uzupełnienia badania podmiotowego i przedmiotowego oraz wnikliwej analizy dotychczasowych wyników badań pomocniczych.