Pytanie nadesłane do redakcji
Witam, mam pytanie, jak można rozwiązać problem nadmiernych gazów? Mój problem trwa już 4 lata, a ja nie umiem sobie z nim poradzić, tzn. nadmierne gazy dopadają mnie od razu po zjedzeniu posiłku. Dlatego gdy jestem u znajomych, zawsze odmawiam, jak ktoś proponuje coś do jedzenia, ale problem mnie już przerasta. Wychodzę z domu, nie mam problemów, a gdy mam wsiąść do autobusu, to zaczyna się to samo, puszczam je bez przerwy jeden za drugim. Proszę o pomoc, bo już się załamałam psychicznie, nie potrafię sobie z tym poradzić. Z góry dziękuję.
Odpowiedziała
lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii UJ CM, Kraków
Wzdęcia i nadmierne wydalanie gazów (flatulencja) wynikają z gromadzenia gazów w przewodzie pokarmowym. Ilość i jakość (czyli skład chemiczny) gazów zależą od wielu czynników, m.in. od ilości powietrza połkniętego podczas jedzenia (z każdym kęsem połykamy ok. 2–3 ml powietrza), rodzaju posiłków oraz stopnia strawienia pokarmów.
Podczas spożywania posiłków „w biegu”, łapczywego jedzenia, połykamy bardzo duże ilości gazów. Część pokarmów (np. cebula, rośliny strączkowe, u niektórych osób świeże owoce bogate we fruktozę lub słodkie mleko) powodują nadmierną fermentację i produkcję gazów.
Do zwiększenia produkcji gazów jelitowych przyczynia się także obecność niewchłanianych lub nietrawionych składników pokarmowych (np. błonnika, celulozy, sorbitolu), zwiększenie ilości częściowo wchłanianych substancji (np. laktozy, cukru mlecznego) lub cukrów prostych (np. fruktozy). Inną przyczyną jest niedobór enzymów trawiennych, gdyż obecność niestrawionych pokarmów nasila powstawanie gazów.
Kolejną przyczyną flatulencji jest nadmierny rozrost flory bakteryjnej (występujący m.in. w zaburzeniach perystaltyki, zaburzeniach w przechodzeniu treści jelitowej, przeroście bakteryjnym, np. po antybiotykoterapii).
Wzdęcia mogą być także spowodowane zaburzeniami czynnościowymi, tzn. niewynikającymi z zaburzeń organicznych (np. zapalenia) i biochemicznych; część osób podaje występowanie tego objawu w sytuacjach stresowych.
Ponieważ objaw ten jest uporczywy, wskazana jest wizyta u lekarza (np. pierwszego kontaktu lub internisty), który po uzupełnieniu wywiadu i badaniu fizykalnym zadecyduje o ewentualnej diagnostyce i wyda konkretne zalecenia.
Ogólne zasady w przypadku tendencji do wzdęć to regularne spożywanie małych objętościowo posiłków, niezawierającyh składników potencjalnie nasilających problem.
Piśmiennictwo:
Konturek S. (red.): Gastroenterologia i hepatologia kliniczna. PZWL, Warszawa 2006.Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. T. I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2007.
