Pytanie nadesłane do redakcji
Od 10 lat choruję na colitis ulcerosa i jestem pod opieką poradni gastrologicznej. W badaniach endoskopowych i hist.pat. najczęściej stwierdzano remisję (jedynie lekkie zaczerwienienie błony śluzowej esicy i odbytnicy, czasami częściowo zatarty rysunek naczyniowy). Bardzo bym chciał uzyskać informację, czy można na podstawie samych objawów rozpoznać, czy świadczą one o zaburzeniach czynnościowych (IBS), czy o zaostrzeniu colitis ulcerosa. Pomimo remisji w badaniu kolonoskopowym, bardzo często mam luźne stolce bez krwi, ale z domieszką przezroczystego śluzu, do tego objawy dyspeptyczne, czasami cienkie stolce, oddawane nie w jednym kawałku, a w kilku lub kilkunastu na raz, często z dużą ilością gazów. Zwykle wygląda to tak, że jednego dnia oddaję luźny stolec 1-2 razy na dobę, potem przez 2 dni normalny stolec, potem znowu luźny z dużą ilością gazów, czasami ze śluzem bez krwi, potem znowu normalny. Dawka Mesalazyny nie jest w tym czasie zmieniana. Zawsze, gdy mam luźny stolec i śluz bez krwi, zastanawiam się, czy sugeruje to zaostrzenie choroby, czy tylko zaburzenia czynnościowe. Nie będę przecież wykonywał kolonoskopii po każdym biegunkowym stolcu ze śluzem. Czy są jakieś wskazówki, które pomogłyby mi odpowiedzieć na pytanie, czy moje wypróżnienia mają charakter czynnościowy, czy już raczej związane są z zaostrzeniem choroby podstawowej?
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista gastroenterolog
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Rzeczywiście występowanie zespołu jelita nadwrażliwego u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (WZJG) jest możliwe, a nawet częstsze niż w populacji ogólnej. Być może resztkowe zapalenie o niewielkim nasileniu może wpływać na obecność objawów IBS. Badania wykazały także, że przewlekły stan zapalny błony śluzowej przewodu pokarmowego wpływa na odczuwanie bólu oraz na motorykę, co tłumaczy obecność objawów IBS.
Kliniczna remisja nie zawsze oznacza remisję endoskopową i histopatologiczną. Brak objawów typowych dla WZJG nie zawsze świadczy o braku zapalenia w obrębie przewodu pokarmowego. Poza opisem samego badania kolonoskopowego, ważna jest także ocena wycinków pobranych podczas badania.
Nie zawsze jednak możemy i chcemy przeprowadzać badanie kolonoskopowe. Do oceny obecności stanu zapalnego w organizmie używa się różnych markerów, m.in. stężenia białka CRP we krwi.
Poza CRP oceniamy również stężenie kalprotektyny w kale, które jest obecnie najlepszym markerem oceniającym stopień remisji i najlepiej koreluje z endoskopowym stopniem nasilenia stanu zapalnego. Za pomocą kalprotektyny możemy nie tylko odróżnić zaostrzenie WZJG od remisji, ale także różnicować ze współistniejącym zespołem jelita nadwrażliwego.
