Pytanie nadesłane do redakcji
Od ok. dwóch lat budzi mnie w nocy tępy (ale silny) ból w centralnej części nadbrzusza. Występuje on mniej więcej po 4 godzinach przebywania w pozycji leżącej. Pewną doraźną ulgę przynosi stosowanie miejscowego ucisku, ale całkowite jego ustąpienie ma miejsce dopiero po zmianie pozycji na siedzącą. Dotychczasowe wizyty u pięciu miejscowych gastrologów nie przyniosły żadnych efektów.
Odpowiedź
Przyczyną bólu w nadbrzuszu, występującego zwłaszcza w pozycji leżącej, może być choroba refluksowa przełyku. Jest to zespół dolegliwości wywołanych zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. W tej chorobie połączenie przełyku z żołądkiem jest nieszczelne z powodu nieprawidłowej kurczliwości dolnego zwieracza przełyku. Kwaśna treść żołądkowa (wytwarzany w żołądku kwas solny i enzymy trawienne), cofając się do przełyku, powoduje pieczenie – tzw. zgagę. Niekiedy uszkodzeniu ulega błona śluzowa przełyku i powstają nadżerki. Objawy nasilają się w ułożeniu na wznak, zwłaszcza po obfitym lub tłustym posiłku, a także przy pochylaniu się i podczas parcia. Może je dodatkowo nasilać współistniejąca tzw. przepuklina rozworu przełykowego (górna część żołądka może utkwić nad przeponą).
Choroba refluksowa przełyku jest chorobą przewlekłą, przebiegającą z okresami zaostrzeń i remisji. Ważne jest:
- przyjmowanie posiłków najpóźniej 2–3 h przed snem.
- wyższe ustawienie wezgłowia łóżka.
- zmniejszenie masy ciała, jeśli u pacjenta występuje nadwaga lub otyłość.
Zwykle w leczeniu stosuje się leki z grupy inhibitorów pompy protonowej, typowo raz dziennie 30–60 min przed śniadaniem. Korzystne może też być zmniejszenie objętości posiłków oraz unikanie intensywnych ćwiczeń fizycznych, skłonów tułowia, ubrań mocno uciskających w pasie, pozycji leżącej bezpośrednio po posiłku i niektórych leków (metyloksantyny, azotany, blokery kanału wapniowego, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, estrogeny). U niektórych osób pomocne może być też zaprzestanie palenia tytoniu, abstynencja alkoholowa, unikanie określonych pokarmów i płynów (czekolady, kofeiny i kawy, mięty, cytrusów, ostrych przypraw i napojów gazowanych).
Więcej na ten temat: Dieta w chorobie refluksowej
Ból brzucha w nocy wybudzający ze snu jest jednym z tzw. objawów alarmowych, czyli objawów, które wskazują na konieczność diagnostyki endoskopowej. Dlatego też proszę zgłosić się do lekarza, który skieruje Pana na gastroskopię. Należy pamiętać, że bóle nocne, tzw. głodowe bóle brzucha, mogą być objawem choroby wrzodowej dwunastnicy.