Pytanie nadesłane do redakcji
Czy chory na przewlekłe zapalenie trzustki może poddać się przeszczepieniu trzustki?
Odpowiedziała
lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Oddział Kliniczny Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) jest procesem zapalnym, który prowadzi do postępujących, nieodwracalnych zmian w miąższu tego narządu oraz niewydolności wewnątrzwydzielniczej (produkcja enzymów trawiennych) i wewnątrzwydzielniczej (produkcja hormonów odpowiedzialnych za regulację gospodarki węglowodanami).
Przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki obejmują:
- czynniki toksyczno-metaboliczne (alkohol, nikotyna, leki, duże stężenie lipidów, wapnia);
- czynniki genetyczne;
- zaburzenie odpływu soku trzustkowego (kamica przewodów trzustkowych, zwężenia przewodów trzustkowych);
- czynniki immunologiczne - może towarzyszyć chorobom immunologicznym;
- może się rozwijać się w przypadku nawracających ostrych zapaleń trzustki.
Jeśli przyczyny PZT nie udaje się znaleźć, mówimy o idiopatycznym przewlekłym zapaleniu trzustki.
Objawy PZT obejmują:- ból o różnym natężeniu i częstotliwości nawracania (głównie poposiłkowo i po alkoholu),
- objawy upośledzonego trawienia (biegunki, utrata masy ciała),
- objawy zaburzeń wewnątrzwydzielniczych (cukrzyca, upośledzona tolerancja glukozy).
Leczenie obejmuje usunięcie przyczyny (jeśli jest to możliwe), leczenie przeciwbólowe, uzupełnienie enzymów trawiennych, odpowiednie postępowanie dietetyczne (zakaz spożywania alkoholu, dieta bogatobiałkowa, bogatokaloryczna). Leczenie chirurgiczne obejmuje leczenie silnego bólu, zaopatrywanie powikłań.
Niestety przeszczepienie trzustki lub wysp trzustkowych obecnie jest zarezerwowane dla osób z cukrzycą głównie typu 1 lub osób poddawanych usunięciu trzustki; istnieją doniesienia na temat wspólnego przeszczepiania wątroby i trzustki u osób z marskością wątroby i cukrzycą typu 2. W ubiegłym roku pojawiły się doniesienia odnośnie do eksperymentalnego przeszczepienia komórek mezenchymalnych lub wysp trzustkowych u szczurów z ostrym i przewlekłym zapaleniem trzustki.
Przypuszczam, ze ciągły rozwój medycyny i technik biologii molekularnej pozwoli na ustalenie optymalnego postępowania w tej trudnej chorobie.
Proszę pamiętać, że osoby z PZT wymagają okresowej kontroli lekarskiej, aby wychwycić powikłania oraz ustalić odpowiednią terapię.
Piśmiennictwo:
Lazebnik L.B., Trubitsyna I.E., Agafonov M.A. i wsp.: Abstract.Mesenchymal stromal cells transplantation in acute and chronic pancreatitis in rats. Eksp. Klin. Gastroenterol. 2011;(7): 28-31. Abstrakt.Matsumo S.: Clinical Allogeneic and Autologous Islet Cell Transplantation: Update. Diabetes Metab J. 2011 June; 35(3): 199-206.
Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne t. I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2007.
