Pytanie nadesłane do redakcji
Nurtującą mnie sprawą jest zapach nadkwasoty z ust, odbijanie się, czkawka. Zapach, który odczuwam występuje na czczo i po zjedzeniu posiłku. Jest to zapach fekaliów, zgniłych jaj lub nawet stęchlizny lub coś podobnego do zapachu środka odkażającego Lizol. Nie pomaga na to zupełnie nic! Wystarczy, że się schylę, tańczę i czuję wokół siebie ten zapach "bąków". Mam jeszcze dziwny problem, bo dostaję strasznej zgagi od zapachu perfum. Ponadto mam silne bóle głowy i co przy tym idzie nudności, ogólne zmęczenie, bóle stawów, szczególnie w szyjnej części kręgosłupa. Nadwrażliwość na zapachy?- wdycham zapach perfum nosem, wydycham powietrze nosem i czuje zapach opisany powyżej. Nie mam migdałów, które dawałyby brzydki oddech - wycięłam w zeszłym roku. Co to może być i jakie sugerujecie badania?
Odpowiedziała
lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Oddział Kliniczny Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Przykry zapach z ust w medycynie jest nazywany hialitozą (dosłownie przykry zapach z ust).
Przyczyn tej uciążliwej dolegliwości jest bardzo dużo, co nierzadko powoduje trudności diagnostyczne.
W niektórych przypadkach konieczna jest współpraca stomatologa, laryngologa oraz internisty.
Przyczyny przykrego zapachu z ust możemy podzielić na:
- miejscowe, jak np.
- choroby w obrębie zębów (zęby próchnicze, płytka bakteryjna)
- zmiany laryngologiczne (np. zmiany zapalne w obrębie migdałków, zatok, zanikowe zapalnie błony śluzowej nosa)
- niedostateczne wydzielanie śliny (np. jako działanie uboczne niektórych leków, zespół Sjögrena)
- tak zwane wydychanie substancji złowonnych, które może wiązać się ze zmianami w:
- przewodzie pokarmowym (np. zaleganie treści pokarmowej w uchyłku przełyku, czynnościowe lub organiczne zmiany przełyku lub żołądka, w tym np. refluks żołądkowo-przełykowy)
- układzie oddechowym (np. zapalenie oskrzeli, rozstrzenie oskrzeli)
Przykry zapach z ust może być także objawem zaburzeń przemiany materii, np. chorób w układzie moczowym, cukrzycy.
Gdy wykluczone są przyczyny przykrego zapachu z ust, mówimy o oddechu cuchnącym samoistnym.
Jeśli przykry zapach z ust nie jest obiektywnie potwierdzany przez otoczenie (pacjent ma poczucie nieświeżego oddechu w przypadku jego rzeczywistego braku), mówimy o omamach węchowych.
Postępowanie w takiej dolegliwości obejmuje, poza poszukiwaniem przyczyny i jej likwidacją, także higienizację jamy ustnej, pobudzenie wydzielania śliny (np. poprzez żucie gumy), stosowanie płukanek, zaprzestanie palenia, unikanie ostrych przypraw, cebuli, czosnku. W samoistnym oddechu cuchnącym pewne znaczenie może mieć dieta ubogotłuszczowa z suplementacją kwasów tłuszczowych.
Z opisanego problemu wynika, że część laryngologicznych przyczyn (migdałki) została wykluczona. Warto wraz z lekarzem (rodzinnym lub internistą) zastanowić się nad obecnością lub brakiem pozostałych przyczyn tej przykrej dolegliwości. Zgaga wydaje się objawem, który wymaga wytłumaczenia i ewentualnego powiązania z nieprzyjemnym zapachem z ust. Bez możliwości zebrania pełnego wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego czy analizy wyników dotychczas wykonanych badań, nie bardzo mogę pokierować dalszą diagnostyką. Stąd wskazane byłoby, aby problemem zajął się lekarz rodzinny lub internista.
Piśmiennictwo:
Akpata O., Omoregie O.F., Akhigbe K., Ehikhamenor E. E.: Evaluation of Oral and Extra-Oral Factors Predisposing to Delusional Halitosis, Ghana Med. J. 2009 June; 43(2): 61-64.Dal Rio A.C., Nicola E.M., Teixeira A.R.: Halitosis-an assessment protocol proposal., Braz. J. Otorhinolaryngol. 2007 Nov-Dec;73(6): 835-842.
Herold G. (red.): Medycyna wewnętrzna. PZWL, Warszawa 2004.
