Pytanie nadesłane do redakcji
Mam 22 lata i od wielu lat borykam się z pewnym problemem – wzdęty brzuch. Jestem osobą bardzo szczupłą, zawsze miałam dobrą przemianę materii. Prowadzę aktywny tryb życia, a odżywiam się zdrowo. Rano po przebudzeniu mój brzuch jest płaski, jem śniadanie i zaczyna się codzienny problem. Nie ma znaczenia, czy zjem jedną kromkę, jogurt czy bułkę. Od razu mój brzuch staje się napompowany i wyglądam jak w zaawansowanej ciąży. Najgorzej jest po obiedzie – większy posiłek. Czuję się bardzo niekomfortowo, non stop muszę wciągać brzuch, żeby uniknąć krępujących pytań. Na początku tego roku robiono mi gastroskopię. Zarówno ona, jak i badania krwi wyszły jak najbardziej w porządku. Lekarz prowadzący odesłał mnie do domu, twierdząc, że to wzdęcia i przepisując mi Espumisan. Problem niestety nie zniknął. Nie wiem do kogo mam się zgłosić z tym problemem, wszyscy zdają się jakby nie widzieć, jakie to dla mnie krępujące. Wzdęty brzuch jest uciążliwy, nie mogę nigdy do końca się wyluzować. Dodatkowo zauważam niechęć do samej siebie po tym, jak zjem posiłek. Ale mam świadomość, że człowiek musi coś jeść. W moim przypadku musiałabym ograniczyć się do jednego posiłku dziennie, żeby mój brzuch wyglądał normalnie. Proszę o pomoc, bo naprawdę borykam się z tym już parę dobrych lat.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Wzdęcia są jednymi z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych przez pacjentów. Najczęściej są objawem prawidłowych procesów zachodzących w przewodzie pokarmowym i nie powodują żadnych następstw. Jednocześnie są bardzo uciążliwe i powodują obniżenie jakości życia pacjentów.
Można nauczyć się, jeśli nie całkiem likwidować, to przynajmniej zmniejszać ich natężenie, przede wszystkim za pomocą kontroli wypróżnień (nie doprowadzać do zaparć), odpowiednią dietą i ewentualnie lekami. Wspomniany preparat simetikonu bywa bardzo pomocny, jednak należy przyjmować duże dawki np. 4 razy po 2 tabletki dziennie. Regularna aktywność fizyczna jest wskazana, pomocne mogą być ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha.
Koniecznie należy unikać częstych błędów dietetycznych, np. spożywania warzyw strączkowych, połykania powietrza w trakcie żucia gumy oraz korzystanie z używek i palenia papierosów. Czasami wzdęcia należą do działań niepożądanych niektórych leków (antycholinergicznych, opioidów, antagonistów kanałów wapniowych, leków antydepresyjnych, akarbozy).
U każdej zdrowej osoby powietrze dostaje się do przewodu pokarmowego wskutek połykania go przy jedzeniu lub piciu. Gazy w jelitach powstają także w wyniku procesów trawienia oraz bakteryjnych procesów fermentacyjnych. Nadmierne gromadzenie się i oddawanie gazów może świadczyć o przeroście flory bakteryjnej. Zdarza się częściej u osób po operacjach brzusznych z powodu zrostów pooperacyjnych, w uchyłkach, w długotrwałym leczeniu lekami zmniejszającymi wydzielanie kwasu solnego, w starszym wieku. Przyczyną wzdęć mogą być także zespoły upośledzonego wchłaniania (nietolerancja niektórych cukrów, celiakia – upośledzenie wchłaniania zawartego w zbożach glutenu).
Nadmierny rozrost flory bakteryjnej w jelitach można zbadać specjalnymi testami oddechowymi. Jeżeli potwierdzi się, można zastosować kurację antybiotykami, najlepiej takimi, które nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego.
Najczęściej jednak przyczyną wzdęć są choroby czynnościowe, na które może mieć wpływ stan emocjonalny. Nie znajdujemy w takim przypadku żadnej choroby w organizmie i nie występują żadne powikłania. Takie objawy czynnościowe często mogą współistnieć z depresją czy innymi chorobami psychicznymi.
Współistnienie takich objawów, jak wczesne uczucie sytości po posiłku, ustąpienie dolegliwości po defekacji, oddaniu gazów, brak objawów nocnych i prawidłowe wyniki badań laboratoryjnych, endoskopowych i obrazowych potwierdzają rozpoznanie choroby czynnościowej.
