×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Badania serologiczne w celiakii

lek. Magdalena Przybylska-Feluś

Na czym polegają badania serologiczne w celiakii?

Badania serologiczne to oznaczenie obecności i stężenia przeciwciał. Przeciwciała najczęściej oznacza się w surowicy krwi. W diagnostyce serologicznej celiakii posługujemy się przeciwciałami przeciwko:

  • endomysium mięśni gładkich (EmA),
  • transglutaminazie tkankowej (tTG),
  • deamidowanej gliadynie (DGP).

W przeszłości w diagnostyce serologicznej celiakii badano obecność przeciwciał antygliadynowych (AGA) i antyretikulinowych (ARA) – aktualnie ich oznaczanie nie jest zalecane ze względu na niewielką wartość diagnostyczną.

Jakie są wskazania do badania?

Badania serologiczne celiakii wykonuje się w trzech sytuacjach:

  • jako badanie diagnostyczne u osób z podejrzeniem celiakii,
  • badanie przesiewowe osób o zwiększonym ryzyku zachorowania na celiakię (np. u krewnych I stopnia, chorych z niedoborem immunoglobuliny A, cukrzycą typu 1 itd.),
  • w ramach oceny przestrzegania diety bezglutenowej.

Przeciwciała w kierunku celiakii standardowo oznacza się w klasie IgA. Ze względu na częstsze współwystępowanie z celiakią niedoboru immunoglobuliny A konieczne jest oznaczenie całkowitego stężenia IgA u chorego. Przy małym stężeniu IgA przeciwciała w kierunku celiakii oznaczane są w innych klasach.

U osób z dużym klinicznym prawdopodobieństwem celiakii badania serologiczne wykonuje się równolegle z badaniem mikroskopowym wycinka błony śluzowej dwunastnicy pobranego podczas gastroskopii. Dodatni wynik obydwu badań potwierdza rozpoznanie celiakii, natomiast w przypadku uzyskania ujemnych wyników w obydwu badaniach celiakia jest mało prawdopodobna.

U pacjentów z małym prawdopodobieństwem celiakii ocenianym na podstawie danych klinicznych diagnostyka najpierw obejmuje badania serologiczne celiakii. Dodatni wynik badań serologicznych wskazuje na zasadność wykonania gastroskopii z pobraniem wycinków do oceny histopatologicznej. Ujemny wynik badań serologicznych w tej grupie oznacza małe prawdopodobieństwo celiakii.

W przypadkach niejasnych bądź wątpliwych wykonuje się badania genetyczne.

Jak przebiega badanie?

Metody oceny przeciwciał przeciwko endomysium i przeciwko transglutaminazie różnią się. Obecność przeciwciał przeciwko endomysium ustala się na podstawie testu immunofluorescencji pośredniej. Natomiast obecność przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej ocenia się za pomocą metody ELISA.

Jak przygotować się do badania?

Badania serologiczne w kierunku celiakii wykonuje się w surowicy krwi. Do oznaczenia obecności oraz stężenia przeciwciał konieczne jest pobranie krwi.

Ważne, by badania serologiczne w kierunku celiakii wykonywać w okresie spożywania glutenu w diecie. U osób z nierozpoznaną lub niepotwierdzoną celiakią, które na własną rękę przeszły na dietę bezglutenową, wyniki mogą być fałszywie ujemne.

Jakie są przeciwwskazania do badania?

Nie ma ogólnomedycznych przeciwwskazań do wykonywania badań serologicznych w kierunku celiakii.

Jakie powikłania mogą wystąpić po wykonaniu badania? Jak postępować po badaniu?

Badanie serologiczne w kierunku celiakii nie wiąże się z żadnymi powikłaniami poza tymi, które mogą wystąpić w związku z wykonaniem nakłucia żyły do pobrania próbki krwi.

21.03.2017
Zobacz także
  • Gluten
  • Dieta bezglutenowa
  • Celiakia
Wybrane treści dla Ciebie
  • Celiakia
  • Hashimoto a celiakia - jakie badania wykonać, aby wykluczyć nietolerancję glutenu?
  • Celiakia u dzieci
  • Nietolerancja laktozy w celiakii
  • Biegunka
  • Zapalenie opryszczkowate skóry
  • Dieta i suplementacja w chorobie Hashimoto
  • Dieta bezglutenowa
  • Choroby towarzyszące cukrzycy typu 1
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta