Pytanie nadesłane do redakcji
Mój niepełnosprawny syn od kilku miesięcy cierpi na refluks żołądkowo-przełykowy. Gastroskopia wykazała także przepuklinę rozworu przełykowego przepony dł. 4-5 cm. Podejrzenie ESEM COM 2 (nie wiem, co to znaczy). Pomimo regularnego stosowania leków (NOLPAZA, GASPRID) poprawy nie ma. W dalszym ciągu chłopiec odczuwa uporczywy ból w klatce piersiowej (tak to sygnalizuje), pieczenie w przełyku, poza tym uskarża się na bóle uszu (nie wiem, czy to ma związek z chorobą). Stosujemy dietę, a mimo to objawy nie ustępują. Czytałam o laparoskopowej metodzie operowania przepukliny. Proszę o radę, czy w tym przypadku ta metoda byłaby skuteczna i jakie są przeciwwskazania do zabiegu? Chłopiec ma 22 lata, waży ok. 36 kg przy wzroście 145. Jest wcześniakiem dystroficznym ur. z wagą 980 g i 1 pkt Apgar. Dziękuję za poradę.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista gastroenterolog
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Skrót ESEM C0M2 oznacza endoskopowe podejrzenie metaplazji w przełyku, czyli inaczej podejrzenie przełyku Barretta. Pełne rozpoznanie przełyku Barretta ustala się dopiero po otrzymaniu wyników badania wycinków z tej okolicy pobranych podczas gastroskopii. Nie mamy tu informacji, czy były one pobrane. Brak pełnego opisu badania gastroskopii utrudnia interpretację wyników, jednak można sądzić, że występują tzw. wypustki linii Z sięgające do około 2 cm.
Przełyk Barretta/ESEM jest następstwem choroby refluksowej i zwykle nie prowadzi do poważnych następstw. Jeżeli w jego obrębie nie ma dysplazji nabłonka, gastroskopię należy powtarzać co 3-5 lat z pobraniem wycinków. To jedno badanie gastroskopowe nie przesądza jednak o ostatecznym rozpoznaniu, ponieważ obecność przepukliny rozworu przełykowego bardzo utrudnia ocenę przełyku Barretta/ESEM. Proponowałabym więc kontrolę gastroskopową po intensywnym leczeniu choroby refluksowej i ocenę wycinków.
To wspomniane leczenie choroby refluksowej, oprócz intensywnej farmakoterapii, obejmuje także zmianę nawyków. Pacjentom radzimy unikanie posiłków co najmniej 3 godziny przed snem, leków zwiększających refluks i spanie na podwyższonym wezgłowiu łóżka (uniesienie tułowia przynajmniej o kilkanaście centymetrów). Należy unikać tłustych pokarmów i słodyczy. Pacjenci powinni przyjmować inhibitory pompy protonowej (IPP - omeprazol, pantoprazol, lanzoprazol, esomeprazol) 2 razy dziennie - pół godziny przed śniadaniem i pół godziny przed kolacją. Można dodatkowo zastosować inhibitory receptora H2 (np. ranitydyna, famotydyna) przed snem co kilka dni.
Warto także stosować alginiany (Gaviscon) i leki prokinetyczne (przyjmowany już Gasprid).
Jeżeli leczenie to nie przynosi poprawy, należy dokładnie rozważyć z lekarzem prowadzącym/gastroenterologiem oraz wyspecjalizowanym chirurgiem za i przeciw operacji. Nie jestem pewna, czy w opisanym przypadku chirurg nie stwierdzi przeciwwskazań do zabiegu. Postępowanie powinno być interdyscyplinarne. Bardzo często wyniki operacji antyrefluksowych nie przynoszą oczekiwanych efektów, zwłaszcza w ocenie długoterminowej. Osoby, którym nie pomagają leki z grupy IPP, są częściej narażane na utrzymywanie się objawów po operacji. Dlatego, jeżeli jednak rozważamy operację przepukliny rozworu przełykowego, powinny być wykonane badania czynnościowe pracy przełyku - m.in. manometria i pH-metria przełykowa.
Przepuklina rozworu przełykowego może być stwierdzona w gastroskopii, ale czasami rozdmuchanie żołądka podczas badania endoskopowego może fałszować obraz wpustu i dlatego gastroskopia nie jest podstawową metodą diagnozowania tego schorzenia.
Takim badaniem jest badanie radiologiczne (zdjęcie RTG) górnego odcinka przewodu pokarmowego z kontrastem (najczęściej siarczan baru, tzw. baryt). Kontrast podawany jest doustnie, a zdjęcie można wykonać w specjalnej pozycji, tzw. pozycji Trendelenburga.
To, czy konieczna jest operacja zależy od bardzo wielu czynników. Nie każda przepuklina rozworu przełykowego wymaga operacji, a wręcz odwrotnie - większość objawów związanych z nieszczelnością wpustu leczymy farmakologicznie.
