Pytanie nadesłane do redakcji
Jestem 21-letnią kobietą, wzrost 157 cm i ważę 48,2 kg. Bodajże od 15 dni mam dość niepokojące objawy. Prawie nic nie jem - nie umiem, nawet gdy czuję głód, ponieważ od razu mnie mdli bądź zjem coś, ale bardzo mało. Początkowo było to tylko rano, ale teraz nasila się przez cały dzień. Mało jem w ciągu całego dnia. Do tego dochodzą od czasu do czasu lekkie bóle w okolicach klatki piersiowej, silne zawroty głowy, gdy za szybko wstanę. Często mam bóle głowy o dużym nasileniu. Spojówki mam niemal białe. Zdarza mi się zwymiotować, ale tylko kiedy ingeruję w jamie ustnej, np. przy porannym myciu zębów. W ciąży raczej nie jestem, przyjmuję tabletki antykoncepcyjne i mam regularny okres. Często mam również biegunkę. Nie mam w tej chwili ubezpieczenia, od poniedziałku zaczynam swoją pierwszą pracę. Stres to raczej nie jest, bo dostałam to stanowisko trzy dni temu, a objawy występują dłużej. W środę mogłabym udać się do lekarza, wcześniej nie dam rady. Co może być przyczyną takich objawów?
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista gastroenterolog
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Nudności i wymioty mogą być objawami bardzo wielu chorób przewodu pokarmowego i innych narządów. Wśród nich występują takie przyczyny, jak zakażenie żołądkowo-jelitowe, zatrucie pokarmowe, zapalenie lub owrzodzenie błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego, niedrożność jelita cienkiego i/lub grubego. Leki i toksyny są jedną z najczęstszych przyczyn nudności i wymiotów. Wśród innych przyczyn nudności i wymiotów można wymienić: choroby ośrodkowego układu nerwowego (OUN), choroby endokrynologiczne i metaboliczne (mocznica, kwasica ketonowa w cukrzycy, choroby tarczycy i przytarczyc oraz choroba Addisona), zawał ściany dolnej mięśnia sercowego, nudności i wymioty pooperacyjne.
Nudności i wymioty mogą być także objawem chorób psychosomatycznych i nasilać się pod wpływem silnego stresu.
W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić czas trwania wymiotów, czas pomiędzy posiłkiem a wystąpieniem wymiotów, a także charakter treści wymiocin i inne objawy towarzyszące.
W opisanym przypadku bardzo trudno znaleźć przyczynę jedynie na podstawie samego opisu. Podanych jest kilka objawów towarzyszących, m.in. ból za mostkiem sugerujący przyczyny kardiologiczne, ból głowy - migrenę lub inne choroby OUN, biegunka - infekcję żołądkowo-jelitową, zawroty głowy - uszkodzenie błędnika itd. Nudnościom często towarzyszą inne objawy wegetatywne, związane zwłaszcza z pobudzeniem układu przywspółczulnego: bladość powłok i zwiększona potliwość, ślinotok, obniżenie ciśnienia tętniczego i spowolnienie akcji serca.
Niektóre z wymienionych w opisie objawów (zawroty głowy, kołatania serca i suchość błon śluzowych) mogą świadczyć już o powikłaniach nudności i wymiotów - a mianowicie o odwodnieniu i wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej.
Być może konieczne będzie wykonanie badań laboratoryjnych, obrazowych lub endoskopowych w celu rozpoznania przyczyny zgłaszanych objawów. Schemat postępowania w przypadku nudności i wymiotów polega na wyrównaniu zaburzeń wodnych i elektrolitowych, postępowaniu diagnostycznym i rozpoczęciu leczenia przyczynowego lub leczenia objawowego. Jeśli to możliwe, stosujemy przyczynowe leczenie nudności. U wielu chorych konieczne są leki przeciwwymiotne i korygujące zaburzone funkcje przewodu pokarmowego. Pewne jest, że należy zgłosić się czym prędzej do lekarza, aby nie dopuścić do niebezpiecznych powikłań i aby, jak najszybciej rozpoznać przyczynę dolegliwości, które mogą być często groźne dla zdrowia i życia.
