Pytanie nadesłane do redakcji
Od pewnego czasu cierpię na bóle w prawej części brzucha. USG, badanie na krew utajoną oraz marker CEA nic nie wykazało. Czy przyczyną tych bólów może być jelito cienkie albo dwunastnica?
Odpowiedziała
lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Oddział Kliniczny Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Ból brzucha to rozległe zagadnienie, które nierzadko staje się wyzwaniem diagnostycznym.
Ze względu na ilość narządów znajdujących się w obrębie jamy brzusznej przybliżone podanie lokalizacji nie określa pochodzenia bólu. Bóle po prawej stronie jamy brzusznej mogą pochodzić zarówno od jelita cienkiego, jak i grubego, ale też od powiększającej się wątroby (ucisk na torebkę tego narządu powoduje ból), pęcherzyka żółciowego czy narządów układu rodnego.
Niezależnie od przyczyny, która zmusza nas do wizyty u lekarza, podstawą diagnozy i zaplanowania badań oraz leczenia jest wywiad lekarski i badanie fizykalne.
Podstawowe pytania lekarza odnoszące się do bólu mają na celu określenie lokalizacji bólu (w trakcie wizyty można pokazać ręką, gdzie boli), jego charakteru (czy ból jest stały, ostry, tępy, kolkowy itp.), promieniowania, czynników wpływających na jego nasilenie, czasu trwania i innych objawów towarzyszących. Lekarz pyta także o inne objawy, jak np. zmiany w wypróżnieniach (np. czy jest biegunka lub zaparcie, czy są obserwowane domieszki patologiczne), apetyt, masę ciała. Często konieczna jest wiedza na temat innych chorób Pacjenta i zażywanych przez niego lekach, wywiadu rodzinnego (choroby w rodzinie). Wielu pacjentów twierdzi, że ogrom pytań zadawanych przez lekarza wydaje się zbędna, ale popatrzenie na całego chorego pozwala np. na połączenie ze sobą pozornie niezwiązanych objawów i przybliżenie pełnej diagnozy.
W badaniu fizykalnym brzucha, lekarz określa wygląd brzucha, bolesność podczas palpacji (dotykania), opukiwania, obecność oporów w jamie brzusznej, osłuchuje ruchy jelita. Często konieczne jest badanie per rectum, czyli badanie przez odbyt.
Na podstawie wywiadu i badania fizykalnego zapada decyzja co do dalszej diagnostyki (np. badania z krwi, badania obrazowe) i leczenia. W niektórych chorobach wywiad (objawy, odchylenia w badaniu fizykalnym) są bardzo charakterystyczne i postawienie diagnozy jest szybkie, w innych przypadkach proces diagnostyczny może być dłuższy.
