×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Przewlekłe zapalenie trzustki - objawy, postępowanie, rokowania

Pytanie nadesłane do redakcji

Witam! Niestety, po konsultacji z lekarzami wszystko wskazuje na to, że mam przewlekłe zapalenie trzustki. Mam biegunki tłuszczowe oraz bóle charakterystyczne dla tej choroby. Lekarze wstrzymują się z dokładną diagnozą do momentu przeprowadzenia badań, ale już informują mnie, że raczej jest to PZT... Problem polega na tym, że mimo młodego wieku (27 lat) i spożywania, wydaje mi się, nieprzesadnie wielkich ilości alkoholu, występują u mnie biegunki tłuszczowe, które świadczą o znacznej niewydolności trzustki. A to z kolei (w tym wieku...) świadczy o toksycznej odmianie PZT. USG, TK nie wykazały (póki co) zwapnień, złogów czy torbieli itp. Ogólnie, w badaniach obrazowych nie wykryto żadnych patologii trzustki. Lekarze nie chcą mówić nic na temat rokowań, dopóki nie przejdę badań (a trwać to będzie pewnie latami). Dlatego pytam tutaj. Jakie są rokowania w przypadku tej choroby? Znalazłem w internecie wiele opracowań na ten temat - niestety, są od siebie dość różne (od takich, w której mało kto przeżywa 7 lat po diagnozie, po takie, informujące o przeżywalności 50% w ciągu 20 lat). Nie wiem, których się trzymać i jak wygląda to w praktyce... Zaznaczam, że zamierzam w 100% przestrzegać restrykcyjnej diety oraz stosować się do wszelkich możliwych zaleceń lekarzy. Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź.

Odpowiedziała

lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Oddział Kliniczny Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie

Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) to proces zapalny o charakterze przewlekłym prowadzący do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia miąższu trzustki i tym samym do upośledzenia jej funkcji zewnątrzwydzielniczej (odpowiadającej za trawienie pokarmów) oraz wewnątrzwydzielniczej (odpowiadającej za produkcję hormonów, jak np insulina).

Potencjalnych przyczyn PZT jest wiele, najczęstsze to szkodliwy efekt działania alkoholu, zmiany wtórnie do ?zatkania? przewodu trzustkowego, nawracające epizody ostrego zapalenia trzustki. Rzadsze przyczyny to obecność mutacji genetycznych, mukowiscydoza, zaburzenia metaboliczne (np. zbyt duże stężenie wapnia lub lipidów), wady anatomiczne, zaburzenia immunologiczne.

Typowe objawy PZT to:

  • ból w nadbrzuszu o różnym natężeniu, często nasilający się po alkoholu i po błędach dietetycznych,
  • objawy upośledzenia czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki, czyli objawy upośledzonego trawienia i jego skutki: stolce tłuszczowe, niedożywienie, niedobór witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
  • objawy upośledzonej czynności wewnątrzwydzielniczej trzustki, jak cukrzyca lub upośledzona tolerancja glukozy

Diagnostyka PZT opiera się na wywiadzie, odchyleniach w badaniu fizykalnym, zmianach w badaniach obrazowych (USG, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny - do każdego z tych badań są pewne wskazania i przeciwwskazania). Rozpoznanie we wczesnych stadiach może być trudne z uwagi np. na brak zmian w badaniach obrazowych.

W diagnostyce PZT stosuje się także badania laboratoryjne lub czynnościowe (np. ocena stężenia elastazy w stolcu).

Diagnostyka różnicowa obejmuje inne przyczyny bólu brzucha oraz biegunki tłuszczowej. Zagadnienie bólu brzucha jest dość rozległym zagadnieniem, które wymaga uzupełnienia wywiadu, badania fizykalnego i/lub badań obrazowych. Przyczyny biegunki tłuszczowej poza przewlekłym zapaleniem trzustki obejmują inne przyczyny upośledzonego trawienia, jak np. stany zapalne jelita cienkiego.

Postępowanie w PZT polega przede wszystkim na:

  • unikaniu czynników sprawczych, np. alkoholu
  • całkowitym zaprzestaniu spożywania alkoholu (niezależnie od przyczyny PZT), w tym miejscu należy się dygresja co dokładnie rozumiemy przez "nieprzesadne spożywanie alkoholu"
  • leczeniu przyczynowym w niektórych typach PZT
  • leczeniu przeciwbólowym
  • suplementacji enzymów trzustkowych (pozwala na zredukowanie zaburzeń trawienia i wchłaniania, wykazano także działanie przeciwbólowe)
  • wyrównywanie zaburzeń węglowodanowych (poprzez odpowiednią dietę i/lub insulinoterapię)
  • zapobieganiu niedożywieniu lub leczeniu go
  • leczeniu powikłań PZT.

Co do rokowania trudno się wypowiadać, nie znając pełnego wywiadu oraz dokładnych wyników badań dodatkowych. Rokowanie i przeżywalność jest bardzo indywidualną cechą, która zależy od wielu czynników, jak np. przyczyna choroby, aktualne zaawansowanie, obecność powikłań, wieku rozpoznania, innych chorób czy predyspozycji genetycznych. Te cechy także tłumaczą tak duży rozkład wyników w literaturze.

Ponieważ ta choroba z definicji jest przewlekła, wymagająca okresowej kontroli medycznej warto porozmawiać ze swoim lekarzem prowadzącym na temat rozpoznania, dalszego planu terapeutycznego bądź obaw co do rokowania.

Piśmiennictwo:

Indeks leków Medycyny Praktycznej
Konturek S. (red.): Gastroenterologia i hepatologia kliniczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne t. I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2007.

03.01.2013
Wybrane treści dla Ciebie
  • Zalecenia żywieniowe w ostrym i przewlekłym zapaleniu wątroby
  • Rola błonnika pokarmowego w leczeniu zespołu jelita nadwrażliwego
  • Dieta w profilaktyce i leczeniu niedoborów żelaza u sportowców
  • Objawy odwodnienia u dzieci i dorosłych
  • Biegunki wywołane przez pałeczki Salmonella (salmonellozy)
  • Dieta ketogenna w leczeniu padaczki lekoopornej
  • Biegunka ostra
  • Regeneracja i oczyszczanie wątroby – czy wspomaganie jest potrzebne?
  • Najczęstsze przyczyny bólów po lewej stronie brzucha
  • Dieta w niedoczynności tarczycy
Inne pytania
  • Ból nadbrzusza promieniujący do pleców
  • Zespół dziadka do orzechów
  • Kłujący ból podżebrza - przyczyny, diagnostyka
  • Stres i objawy lękowe a występowanie chorób układu pokarmowego
  • Czy stan zapalny żołądka niewielkiego stopnia, bez nadżerek wymaga leczenia?
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta