Pytanie nadesłane do redakcji
Jestem chory na WZW typu B, moja dziewczyna postanowiła się zaszczepić. Dwa tygodnie po przyjęciu drugiej dawki zrobiła badania anty-HBs w celu sprawdzenia, czy jest już dostatecznie uodporniona. Okazało się, że wynik wyszedł <2,0 lU/l. Zgodnie ze skalą pokazaną na wyniku widać, że jest to niewystarczające stężenie. Udała się do lekarza pierwszego kontaktu, który zlecał szczepionki, ale był bezradny, przyznał, że nie wie, czemu tak jest. Proszę o pomoc w tej sytuacji. Jaka może być przyczyna takiego stanu rzeczy, co robić w tej sytuacji. Z góry dziękuję za pomoc.
Odpowiedź
Rutynowe oznaczanie stężenia przeciwciał po szczepieniu przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B nie jest zalecane, jednak w sytuacji zwiększonego narażenia na zakażenie (np. u partnerów seksualnych osób zakażonych HBV) jest uzasadnione.
Badanie stężenia przeciwciał anty-HBs należy wykonać 1-2 miesiące po podaniu trzeciej dawki szczepionki (a więc nie 2 tygodnie po drugiej dawce). 90-95% osób bez zaburzeń odporności po szczepieniu trzema dawkami uzyskuje ochronne miano przeciwciał. Odporność poszczepienna (dzięki pamięci poszczepiennej i odporności komórkowej) utrzymuje się, nawet jeśli z upływem lat stężenie przeciwciał maleje.
Niektóre osoby nie odpowiadają w oczekiwany sposób na podstawową serię szczepienia. Stężenie przeciwciał anty-HBs 1–2 miesiące po szczepieniu podstawowym (po trzech dawkach) wynosi wówczas mniej niż 10 IU/l. Dotyczy to mniej więcej 10% dorosłych, a do czynników ryzyka wystąpienia tego zjawiska należą: płeć męska, wiek powyżej 40 lat, otyłość, palenie papierosów, przewlekłe choroby nerek, przewlekłe choroby wątroby, alkoholizm, immunosupresja, zakażenie wirusem HIV. Postępowanie polega wówczas na powtórzeniu pełnego schematu szczepienia podstawowego, a 1–2 mies. po zakończeniu powtórnej serii szczepień wykonuje się ponowne oznaczenie stężenia przeciwciał anty-HBs we krwi.
U niektórych osób również wówczas stężenie przeciwciał jest mniejsze niż 10 IU/l. Wtedy uznaje się je za trwale nieodpowiadających na szczepienie. Przyczyny tego zjawiska nie są jasne.