Pytanie nadesłane do redakcji
Mam pytanie dotyczące zatrucia pokarmowego. Jakiś czas temu sprzedano mi w sklepie zepsuty ser, z widoczną pleśnią. Niestety zauważyłam ją dopiero po zjedzeniu całkiem sporego kawałka. Po około 7 godzinach od pożycia zepsutego sera, zażyłam węgiel leczniczy około 4 tabletek, który ponoć pochłania toksyny. Później przez około 2 dni zażywałam jeszcze po dwie tabletki 2 razy dziennie. Niestety węgiel spowodował zaparcia na około 5 dni. Wiem, że pleśń jest rakotwórcza i nie daje mi to spokoju. Czy spożycie węgla po takim czasie uchroniło mnie od szkodliwego działania toksyn? Czy zaparcia nie pogorszyły sprawy, gdyż toksyny były przez to w moim organizmie jeszcze 5 dni. W jakim czasie można spodziewać się skutków działania toksyn (miesiąc, rok, dłużej?).
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Odpowiedział
dr n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii i Chorób Zakaźnych
Uniwersytet Medyczna we Wrocławiu
Istotnie, niektóre gatunki pleśni (zdecydowana mniejszość – grzyby z rodzaju Aspergillus spp.) wytwarzają substancje rakotwórcze (np. aflatoksyny). Spożycie spleśniałej żywności jest częstym zjawiskiem, gdyż grzyby występują powszechnie w środowisku. W czasach, gdy nie było lodówek i ludzie byli biedni, zmuszeni byli często spożywać spleśniałe potrawy, niemniej związek spożycia spleśniałego pożywienia z rakiem dowiedziono jedynie w przypadku aflatoksyn (osoby spożywające zakażone orzeszki ziemne, soję i kukurydzę kilkakrotnie częściej chorowały na raka wątroby).
Narażenie musi być powtarzane – można podać analogię z paleniem papierosów. Osoby palące przez wiele lat mają około 10-krotne większe ryzyko zachorowania na raka płuc, co nie oznacza, że wypalenie jednego papierosa powoduje raka.
Nie wiem, czy węgiel pochłania toksyny, ale nie ma to znaczenia w świetle powyższych informacji. Po pierwsze pleśń na Pani serze mógł wywołać grzyb niewytwarzający rakotwórczych toksyn, po drugie pojedyncze narażenie nie wystarcza do powstania raka. W przyszłości proszę po prostu unikać spleśniałych produktów.
| Tabela. Związek między rakiem wątroby a spożyciem aflatoksyn | ||
|---|---|---|
| Lokalizacja | Zapadalność na raka wątroby na 100,000/rok* | Spożycie aflatoksyny B, ng/kg na dzień |
| Kenia, rejony wysoko położone | 1,2 | 3,5 |
| Kenia, tereny nisko położone | 4,0 | 10 |
| Tajlandia | 6,0 | 45 |
| Mozambik | 17,7 | 131,4 |
| Na podstawie: Van Rensburg S.J., Cook-Mozaffari P., van Schalkwyk D.J.,i wsp.: Br. J. Cancer 1985; 51: 713. | ||
Piśmiennictwo:
Bosch F.X., Ribes J., Borras J.: Epidemiology of primary liver cancer. Semin Liver Dis. 1999; 19(3): 271.Chen C.J., Wang L.Y., Lu S.N. i wsp.: Elevated aflatoxin exposure and increased risk of hepatocellular carcinoma. Hepatology. 1996; 24(1): 38.
UpToDate The role of fungi (molds) in human disease.
