Pytanie nadesłane do redakcji
Mam 22 lata. Wykryto u mnie ostre zapalenie trzustki. Wykonano USG, tomografię i gastroskopię. Lekarz stwierdził, że mam powiększoną trzustkę i nic poza tym. Około miesiąca zażywałam leki, do tego dieta. Czułam ogromne bóle brzucha, mdłości, osłabienie, bóle stawów i pleców, biegunka. Mija miesiąc od kiedy nie zażywam już leków, a ja dalej nie czuję się najlepiej. Nadal mam bóle i mdłości, dietę stosuję cały czas. Oczywiście chodzę na wizyty do lekarza rodzinnego. Gdy mówię lekarzowi, że ból lekko się zmniejszył, stwierdza, że będzie lepiej, nadal mam trzymać dietę, a jak mocniej zaboli, to wziąć No-spę. Czasami tabletki nie pomagają. A jeśli już coś zadziała, to pojawia się inny objaw, jak mdłości czy bóle stawów. Moje pytanie brzmi: O co mogę zapytać lekarza? Czy objawy, o których wspominałam, jak długo mogą trwać? Czy wyzdrowieję?
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista gastroenterolog
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
W pytaniu opisanych jest bardzo wiele różnych objawów i bez poszerzonego wywiadu i wyników badań trudno doradzić coś konkretnego. Ostre zapalenie trzustki (OZT) może przebiegać łagodnie, ale bywają także ciężkie postaci z wielonarządowymi powikłaniami.
Zwykle jednak objawy, takie jak nudności i wymioty ustępują po ostrej fazie choroby. Dolegliwości bólowe mogą się utrzymywać dłużej, a zależy to przede wszystkim od przyczyny choroby oraz zaistnienia ew. powikłań OZT. Należy w pierwszym rzędzie stwierdzić, co było przyczyną ostrego zapalenia trzustki i czy została ona już usunięta (np. kamica żółciowa, alkohol). W niektórych przypadkach powstają pozapalne powikłania miejscowe, czyli powstające w trzustce lub w jej okolicy zbiorniki płynowe (torbiele).
Torbiele mogą same zanikać w ciągu kilku tygodni po ustąpieniu ostrego zapalenia trzustki. Po kilku tygodniach - miesiącach po OZT powinno się wykonać kontrolne badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej. W zależności od dolegliwości powodowanych przez ew. torbiele, ich obrazu w badaniach USG czy tomografii komputerowej, jedynie się je obserwuje albo decyduje o interwencji endoskopowej lub chirurgicznej.
Ostre zapalenie trzustki może nawracać; liczne zaostrzenia mogą występować także w przebiegu przewlekłego zapalenia trzustki. U niektórych pacjentów występuje tzw. neuropatia, będąca czasami przyczyną uporczywych bólów. Stosuje się wiele rodzajów leków przeciwbólowych, czasami pod opieką Poradni Leczenia Bólu.
Opisane objawy, takie jak biegunka, wymioty i bóle stawów nie są głównymi objawami w przebiegu OZT, więc może diagnostyka powinna być poszerzona także o inne choroby. Nie mam informacji na jakiej podstawie było rozpoznane OZT i jakie są wyniki badań laboratoryjnych, obrazowych i endoskopowych.
Proponuję, poza kontrolnym USG jamy brzusznej, wykonać podstawowe badania laboratoryjne krwi (wskaźniki cholestazy, czyli zastoju żółci, morfologię krwi, białko CRP, amylazę, lipazę). Przydatna może się okazać także ocena lipidogramu, poziomu wapnia. W diagnostyce chorób trzustki bardzo skutecznym badaniem, umożliwiającym dokładną ocenę tego narządu, jest badanie łączące cechy badania endoskopowego i USG, czyli endosonografia (EUS).
Oprócz odpowiedniej diety i bezwzględnej abstynencji oraz zaprzestania palenia tytoniu, można zastosować także preparaty enzymów trzustkowych.