Pytanie nadesłane do redakcji
Badania trzustki. Jestem mężczyzną. Czy dobry wynik badania AMYLAZY 36 świadczy o zdrowej trzustce? Wartości AIAT 18, AspAT 13. Czy podczas gastroskopii można zbadać trzustkę? Dziękuję za odpowiedź.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Normy dla wyników badań laboratoryjnych mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium. Dlatego też wyniki powinno się rozpatrywać według norm laboratorium, w którym wykonywano badanie. Jednak w tym przypadku opisywane wartości są niskie, więc można stwierdzić, że wyniki zarówno amylazy, jaki i aminotransferaz (AlAT i AspAT) są prawidłowe.
Nie można jednak powiedzieć, że prawidłowy wynik amylazy "świadczy o zdrowej trzustce". Są pewne choroby trzustki, np. przewlekłe zapalenie trzustki, w których wyniki amylazy, a także lipazy (markera swoistego dla trzustki) mogą być zupełnie prawidłowe. Dlatego taki pojedynczy wynik laboratoryjny mówi niewiele - powinien być rozpatrywany wraz z wynikami badań obrazowych, np. USG jamy brzusznej, a przede wszystkim z dokładnym wywiadem oraz badaniem przedmiotowym pacjenta.
Podobną prawidłowość obserwuje się dla podwyższonych wyników amylazy - nie zawsze świadczą o chorobie trzustki, ponieważ amylaza nie jest swoista tylko i wyłącznie dla chorób tego narządu.
Badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego (gastroskopia) nie służy do badania trzustki. W tym celu wykorzystuje się badania obrazowe (USG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), a także badanie łączące cechy badania endoskopowego i USG, czyli endosonografię (EUS). Jest to bardzo przydatne badanie, umożliwiające dokładną ocenę tego narządu.
Czasami "zwykła" gastroskopia pozwala na ocenę okolicy ujścia przewodu trzustkowego (brodawka Vatera), a niekiedy także stwierdzenie tzw. trzustki ektopowej - rzadkiej wady rozwojowej występującej najczęściej w żołądku, objawiającej się jako zmiana podśluzówkowa z charakterystycznym centralnym, pępkowatym zagłębieniem.
