Pytanie nadesłane do redakcji
Czy po przebytym OZT zaleca się przyjmowanie enzymów (pankreatyna)?
Odpowiedziała
lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Oddział Kliniczny Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Ostre zapalenie trzustki (OZT) to ostry stan zapalny wywołany przez przedwczesną aktywację nieczynnych enzymów trzustkowych (tzw. proenzymów), co powoduje różnego stopnia uszkodzenie tkanek sąsiadujących z trzustką i/lub tkanek odlegle położonych.
Choroba może manifestować się różnym spektrum zmian: od obrzęku trzustki po zmiany martwicze i powikłania z odległych narządów. Klinicznie może przebiegać od miernie nasilonych objawów po stany zagrażające życiu.
Najczęstsze przyczyny OZT to kamica żółciowa i alkohol, rzadsze przyczyny obejmują działanie uboczne leków, wady anatomiczne, zaburzenia metaboliczne, defekty genetyczne , przyczyny autoimmunologiczne lub infekcyjne.
Leczenie polega na wyrównywaniu zaburzeń wodno-elektrolitowych, leczeniu przeciwbólowym, indywidualnie dobranym leczeniu żywieniowym (dojelitowym lub pozajelitowym), w niektórych przypadkach konieczne jest podawanie antybiotyków. W ciężkich przypadkach leczenie może wymagać warunków intensywnej opieki medycznej. Kamica żółciowa będąca przyczyną OZT oraz niektóre z powikłań OZT mogą wymagać leczenia chirurgicznego.
Enzymy trzustkowe (pankreatyna) nie są lekiem stosowanym w leczeniu ostrego zapalenia trzustki, typowe zastosowanie to stany upośledzonej funkcji zewnątrz wydzielniczej trzustki (zaburzenia trawienia składników pokarmowych), jak przewlekłe zapalenie trzustki, w mukowiscydozie, niedrożności przewodu trzustkowego lub przewodu żółciowego.
Według materiałów producenta preparat można stosować także w okresie rekonwalescencji po ostrym zapaleniu trzustki, jednak nie jest to rutynowe i zalecane zastosowanie. Lek ten ma znaczenie w leczeniu przewlekłego zapalenia trzustki, które może występować z okresami zaostrzeń, suplementacja enzymów trzustkowych pozwala na zredukowanie zaburzeń trawienia i wchłaniania, wykazano także działanie przeciwbólowe tych preparatów.
Piśmiennictwo:
Indeks leków medycyny praktycznejKonturek S. (red.): Gastroenterologia i hepatologia kliniczna. Wyd. PZWL , Warszawa 2006.
Leczenie ostrego zapalenia trzustki według zasad EBM – przegląd standardów postępowania. Na podstawie Heinrich S., Schäfer M., Rousson V., Clavien P.: A Evidence-based treatment of acute pancreatitis. A look at established paradigmsAnnals of Surgery. Medycyna Praktyczna Chirurgia 2006; 4 243: 154–168
Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne t. I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2007.
