Pytanie nadesłane do redakcji
Jak często powinna wykonywać profilaktyczną kolonoskopię osoba, u której w rodzinie są krewni I i II stopnia, u których wykryto raka jelita grubego? Dziękuję, Katarzyna
Odpowiedział
dr med. Wojciech Wysocki
Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie
Schemat prowadzenia przesiewowych badań kolonoskopowych u osób, u których ryzyko zachorowania na raka jelita grubego nie jest większe niż przeciętne ryzyko populacyjne.
Według Amercian Cancer Society badania przesiewowe u takich osób powinno się rozpocząć w wieku 50 lat (zarówno kobiet, jak i mężczyzn) i powinny one polegać na:
- kolonoskopii co 10 lat lub
- giętkiej sigmoideoskopii co 5 lat* lub
- wlewie barytowym dodobytniczym metodą "podwójnego kontrastu" co 5 lat* lub
- wirtualnej kolonoskopii (kolonografii TK) co 5 lat*
Wartość wymienionych wyżej sposobów badania jest - według dostępnych obecnie danych - największa. Należy wspomnieć, że można stosować także inne metody (pamiętając jednak, że zazwyczaj nie umożliwiają one rozpoznania polipów jelita grubego, wykrywają zaś przede wszystkim raka jelita grubego):
- corocznie badanie stolca na krew utajoną (gFOBT)*,** lub
- corocznie immunochemiczne badania stolca (FIT)*,**
* W przypadku dodatniego wyniku należy wykonać kolonoskopię.
** Należy badać co najmniej 2 próbki z 3 kolejnych stolców (test jednorazowy nie jest wystarczający). W przypadku dodatniego wyniku należy wykonać kolonoskopię.
W przypadku potwierdzonego, zwiększonego ryzyka zachorowania na raka jelita grubego schemat badań kontrolnych zależy od konkretnej przyczyny zwiększonego ryzyka i jego szacunkowej wielkości. Zazwyczaj przyjmuje się, że badania przesiewowe w takiej grupie chorych należy podejmować około 10 lat wcześniej niż wiek, w którym wystąpiło najwcześniejsze zachorowanie w rodzinie, ale nie później niż w 40. roku życia. Szczegółowe zalecenia są odmienne w zależności od konkretnej przyczyny zwiększonego ryzyka występowania raka jelita grubego (np. zespół (A)FAP/MAP, zespół HNPCC, wrzodziejące zapalenie jelita grubego itd.), której w pytaniu nie zdefiniowano.
