Pytanie nadesłane do redakcji
Witam. Mam 24 lata, nie choruję na żadne choroby. Od 3 tygodni dzień w dzień rano po zjedzeniu śniadania i wypiciu kawy mam mniej więcej godzinne biegunki i bóle brzucha. Zaznaczam, że w ostatnim okresie nie zmieniłam sposobu żywienia. Fakt, mam trochę stresujące życie, ale zawsze takie miałam. Zaznaczam, że biegunka i bóle pojawiają się tylko i wyłącznie rano. Co to może być? Do jakiego lekarza się udać, jeśli to coś poważnego? I czym to może być spowodowane? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista gastroenterolog
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Sam fakt występowania wypróżnień rano, zwykle po śniadaniu, nie powinien dziwić. Jest to normalny i jak najbardziej prawidłowy efekt odruchu żołądkowo-okrężniczego, podczas którego dostanie się pokarmu do żołądka powoduje nasilenie motoryki jelita grubego.
Normalne jest także występowanie wypróżnienia po wypiciu kawy, która dzięki zawartości kofeiny ma właściwości pobudzania perystaltyki. Picie kawy może stymulować ruch mięśni okrężnicy, przyspieszając w ten sposób ruchy jelit. Siła tego efektu jest podobna do indukowanej przez spożycie posiłku, o 60% większa niż efekt działania wody pitnej, a o 23% większa niż wpływ kawy bezkofeinowej.
Poza przyspieszeniem wypróżnienia picie kawy może również powodować luźniejsze stolce, ponieważ pobudzenie perystaltyki pozostawia mniej czasu na wchłonięcie wody ze światła przewodu pokarmowego i wytworzenie dobrze uformowanych stolców. Należy jednak pamiętać, że winowajcą mogą być inne popularne dodatki do kawy. Biegunkę mogą powodować produkty mleczne, nadmiar cukru i bezcukrowe środki słodzące, takie jak sorbitol.
Jednak w opisanym przypadku wypróżnienia są nasilone i towarzyszą im bóle, co już może niepokoić. Trudno powiedzieć, co ostatnio nasiliło te objawy, skoro nie zmieniły się nawyki żywieniowe i styl życia (włączając, jak rozumiem, picie kawy).
Objawy te mogą być spowodowane zespołem jelita nadwrażliwego (IBS), jednak dość krótki wywiad nie pozwala na jednoznaczne rozpoznanie. Dla IBS charakterystyczne są poranne objawy, które ustępują po wypróżnieniu. Jeżeli te dolegliwości będą się utrzymywać, a jednocześnie nie wystąpią tzw. objawy alarmowe (chudnięcie, niedokrwistość, krwawienie z odbytu), można włączyć leki stosowane w IBS. W postaci biegunkowej IBS zaleca się ograniczenie spożywania używek, w tym kawy.
Ze względu na krótki wywiad dotyczący tych objawów nie można wykluczyć także tła infekcyjnego, polekowego itd. W opisie nie ma wzmianki o ostatnio przebytych infekcjach, np. wirusowych, które mogłyby być przyczyną rozwinięcia się IBS poinfekcyjnego. Także niedawne przyjmowanie antybiotyków może zakłócić równowagę flory bakteryjnej jelit i powodować uporczywe objawy, z zapaleniem poantybiotykowym jelit włącznie.
