Pytanie nadesłane do redakcji
Często mam dyspepsję. Kilkakrotnie wykonana w przeszłości gastroskopia nic nie wykazała: Błona śluzowa żołądka lekko zaczerwieniona, poza tym bez zmian, wynik badania hist-pat: Gastritis chronica non activa levis. Zapalenie (-/+), Hp – test ureazowy ujemny. Jeżeli teraz dyspepsja się nasiliła, to oznacza, że stan zapalny jest większy, czy nie ma takiej zależności?
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Istnieje odrębna jednostka chorobowa, którą nazywamy dyspepsją czynnościową. Jest to nieorganiczna choroba przewlekła, bez żadnych uchwytnych zmian organicznych, metabolicznych czy układowych. Obejmuje ona dolegliwości tzw. dyspeptyczne, czyli np. ból i pieczenie w nadbrzuszu, uczucie pełności po posiłku, wczesną sytość, którym mogą towarzyszyć wzdęcia, odbijanie i nudności.
Diagnozę stawia się na podstawie dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta. Przyczynami mogą być zaburzenia czynności ruchowej żołądka, wydzielania soku żołądkowego oraz czynniki psychosomatyczne (stresy, nerwice, depresja, czynniki emocjonalne). Patogeneza i postępowanie w dyspepsji to zagadnienia trudne i nie do końca poznane.
Objawy dyspepsji czynnościowej mogą się nasilać i łagodnieć. Wynik badania gastroskopowego jest najczęściej, tak jak w opisanym przypadku, prawidłowy. Najczęściej opis badania endoskopowego nie współgra z odczuwanymi dolegliwościami. Czyli najprawdopodobniej, powtarzając kolejny raz gastroskopię, nie wykazałaby ona jakichkolwiek zmian. Dlatego też powinno się zastosować leczenie inhibitorami pompy protonowej (IPP – popularne omeprazol, pantoprazol lub lansoprazol) 1–2 dawki standardowe przez 2–3 tygodnie i w razie poprawy kontynuować leczenie „na żądanie”. Oprócz IPP bywają skuteczne leki wpływające na motorykę żołądka (tzw. leki prokinetyczne), leki relaksujące dno żołądka oraz leki psychotropowe, psychoterapia.
Nie możemy jednak wykluczyć, że w tym przypadku nie zadziałał czynnik dodatkowy, np. zakażenie Helicobacter pylori, które mogło nałożyć się na objawy dyspepsji i nasilić dolegliwości. Dlatego też słuszne byłoby wykluczenie zakażenia metodami nieinwazyjnymi, jak test oddechowy i badanie antygenu H. pylori w stolcu, i leczenie aktywnego zakażenia.